ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ စာအလကၤာ စာ-၁၁

အစပ္(၃)ပါး

သခၤါရႏွင့္ ၀ိဉာဏ္မွာသာ
အစပ္တစ္ခု မွတ္ရႈေသခ်ာ
ေဝဒနာႏွင့္စပ္လင့္တဏွာ
ကံဘဝ စပ္ၾကဇာတိမွာ။

အစပ္သံုးပါးလည္ပံု 

ေမာဟေမွာင္ႀကီး ပိတ္ဆီးကြယ္ကာ
ကာ စီ စိတၱ သံုးဝသခၤါ
ျပဳပါေလၾက တိတ္ဘဝမွာ
ဝိညာဏ္စ ရၾကငါးခႏၶာ။

ခႏၶာငါးဝ ရၾကသူေတြ
ျဖစ္မႈပ်က္မႈ မရႈေတြေဝ
အာရံုဒါြရ တိုက္ၾကခါမေလ
ဖႆဆြဲ သူပဲလိုက္ခါေန။

ဖႆေၾကာင္းျပဳ ခံစားမႈေတြ
အာရံုစိတ္စြဲ အျမဲသာေန
ခံစားမႈေၾကာင့္ တဏွာေပၚေပ
ခုဘဝ စပ္ရတရားေတြ။

အာရံုငါးပါး ခင္ျငားတဏွာ
စိတ္မွာစြဲမႈ တဏုပါဒါ
ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ ကမၼဘဝါ
အနာဂတ္စ ဇာတိရလာ
ဇာတိေၾကာင့္ပဲ ရျမဲဒုကၡာ
အို ေသရ ဘဝဖန္ခါခါ။

ဝဋ္ဝ္ (၃) ဝ 

ဝဋ္ကိေလသ ကမၼတစ္ျဖာ
ဝိပါကဟု သံုးခုမွတ္ပါ
သံသရာထဲ လွည့္ျမဲေသခ်ာ
မလြတ္ရ ၾကံဳရဖန္ခါခါ။

ဝဋ္သံုးဝသရုပ္ 

အဝိဇၨႏွင့္ တာဏုပါဒါန္
ကိေလဝဋ္ဟု မွတ္ရႈေစရန္
သခၤါရႏွင့္ ကမၼဘဝ
ဝဋ္ကမၼမွတ္ၾကဧဝကန္။

ကာလ(၃)ျဖာ

အတိတ္ ပစၥဳပ္ နာဂတ္တစ္ေထြ
ကာလသံုးဝ မွတ္ၾကပါေလ
လြန္ေလၿပီးက အတိတ္ကာလ
ယုခုပစၥဳပ္ ေနာင္ဟုတ္နာဂတ္ေလ။

ကာလသံုးျဖာလည္ပံု 

အတိိတ္အေၾကာင့္ေၾကာင့္ ခုပစၥဳပၸါ
ျဖစ္ေပၚလာၾက ငါးဝခႏၶပင္ေၾကာင့္ မ်ဳိးေစ့ေပၚလာ
နာဂတ္ၾက ရၾကငါးခႏၶာ။

ျခင္းရာ (၂၀)
 
အတိတ္ေၾကာင္းကား ငါးပါးျခင္းရာ
ပစၥဳပၸန္က်ဳိး ငါးမ်ဳိးျခင္းရာ
ပစၥဳပၸန္က်ိုဳး ငါးမ်ဳိးျခင္းရာ
ပစၥဳပ္ၾကာင္းကား ငါးပါးျခင္းရာ
နာဂတ္တြက္ က်ဳိးျဖစ္ငါးပါသာ။

ဝဋ္သံုးဝလည္ပံု 

မသိမႈေၾကင့္ ထင္ရာလုပ္
ထင္ရာလုပ္လို႔ဒုကၡေရာက္
ဒုကၡထဲက မ်ဳိိးေစ႔က်
မ်ဳိးေစ့က်လို႔ အပင္ေပါက္
ခ်ာလည္ ဒုကၡေရာက္။
ဝိညာဏ္နာမ္ရုပ္ သဠာယတန
ဖႆေဝဒန ဇာတိလည္းပါ
ဇရာမရဏ ဘဝခုပါ
ဤရွစ္ဝ မွတ္ၾကဝိပါကာ။

အေၾကာင္းဝဋ္ အက်ဳိးဝဋ္ခြဲပံု 

ကိေလသႏွင့္ ကမၼတစ္ျဖာ
အေၾကာင္းဝဋ္ဟု မွတ္ရႈေသခ်ာ
အေၾကာင္းစြဲလို႔ အက်ဳိးေပၚလာ
ဝိပါက မွတ္ၾက က်ဳိးဝဋ္ပါ။

အတိတ္အၾကာင္း ပစၥဳပၸန္အၾကာင္းသရုပ္

အဝိဇၨာႏွင့္သခၤါရပါ
တဏုပါဒ ကမၼဘဝါ
ဤငါးပါတိတ္ပစၥဳပၸါ
အေၾကင္းမွတ္ သိအပ္ျခင္းအရာ။

ပစၥဳပၸန္အက်ဳိး အနာဂတ္အက်ဳိးသရုပ္ 

ဝိညာဏ္နာမ္ သဠာရတနာ
သနည္းဖႆ ေဝဒနာပါ
ဤငါးပါးက ပစၥဳပ္နာဂါ
အက်ဳိးမွတ္ သိအပ္အျခင္းရာ။

ျခင္းရာ(၂၀)လည္ပံု 

အဝိဇၨာႏွင့္ တဏွာရင္းခံ ဥပါဒါန္ ကံေၾကာင့္ ရုပ္နာမ္ေပၚ အပင္မွမ်ဳိး မ်ဳိးမွအပင္ အမွ်င္မျပတ္ ဆက္စပ္ သည္ဟန္ကန္ေၾကာင့္ နာမ္ရုပ္ေၾကာင့္ကံ အဖန္ဖန္ ျပစ္ျပန္နည္းအေလွ်ာ္ ျဗဟၼာသိၾကား စသည္မ်ားက ထင္ရွား ျပဳျပင္ စီရင္ဖန္ဆင္း အေၾကာင္းရင္းေၾကာင့္ လူနတ္မ်ားစြာ သတၱဝါတို႔ျဖစ္လာရမႈ႕ မဟုတ္ဟုဥာဏ္ျဖင့္ရႈ႕၍ေမွ်ာ္။

ဒိဌိ(၃)မ်ဳိး

ခႏၶာငါးဝ အရွိဓမၼာ
ငါဟုယူလြဲ မွတ္စြဲဒိဌာ
သကၠာယဒိဌိ မည္ရွိေခၚတာ
ပါယ္ငရဲ သူပဲဆြဲခ်တာ။
ခႏၶာငါးဝ ဓမၼေပၚမွာ
ခိုင္ခိုင္ျမဲျမဲ ၿပိဳကြဲမပါ
သႆတဟုဒိဌိေခၚတာ
သံသာထဲ သူပဲႏွစ္ေစတာ
အေၾကာင္းအသိ အက်ဳိးမရွိပါ
ယၡဳဘဝ ေနာင္ခါမပါ
ေၾကာင္းက်ဳိးျပတ္စဲယူလြဲသညာ
အပါယ္သြား မွတ္သားဥေစၦဒါ။

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ေၾကာင့္ဒိဌိစင္
 
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ သိၾကသူေတြ
ဒိဌိသံုးဝ စင္ၾကသေလ
ဒိိဌိကင္း၍ ပါယ္ေငြ႔ေတြေသ
ခႏၶဝဋ္ မခၽြတ္ကၽြတ္ရေပ။

သကၠာယဒိဌိစင္ပံု
 
ခႏၶာငါးဝ မရွိဓမၼာ
ရုပ္နာမ္သာပဲ မွတ္စြဲသိလာ
သူပဲဲငါပဲ အလြဲ ကင္းကြာ
သကၠာယ ဒိဌိစင္ေတာ့တာ။

သႆယဒိဌိစင္ပံု
 
နာမ္ရုပ္ႏွစ္ပါးရႈႈ႕တရားမွာ
ဥာဏ္ျဖင့္ ရႈ႕ပြား ပ်က္တရားသာ
မွန္ျမဲျမင္စြဲ ခိုင္ျမဲမပါ
သႆတ စင္ၾကဒိဌိကြာ
အေၾကာင္းဓမၼ ခ်ဳပ္ၾကေသာခါ
က်ဳိးဓမၼ ျဖစ္ျမဲေသခ်ာ
က်ဳိးဓမၼၼပ်က္ အေၾကာင္းျဖစ္လာ
အပ်က္သိ စင္ဘိသႆတာ။

ဥေစၦဒဒိဌိစင္ပံု

 ရုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရမွာ
တစ္ခုျဖစ္လို႔ တစ္ခုပ်က္တာ
ပ်က္ၿပီးသည့္ေနာက္ ျပန္၍ျဖစ္လာ
ျဖစ္ပ်က္သိ စင္ဘိဥေစၦဒါ။

အေၾကာင္းဓမၼ ခ်ဳပ္ၾကေသာခါ
က်ဳိးဓမၼလဲ ျဖစ္ျမဲေသခ်ာ
ျဖစ္တာသိေတာ့ ဥေစၦဒကြာ
ဒီေတာ့မွ လြတ္ရပါေလရြာ။

ဝိစိကိစၦာစင္ပံု

ရုပ္နာမ္ဓမၼ သခၤါရဟာ
အေၾကာင္းစြဲလို႔ အက်ဳိးေပၚလာ
အေၾကာင္းက်ဳိးသိ စင္ဘိ ဝီစီကိစၦာ။

ဒိဌိဝိစိ ကင္းၾကသူေတြ
ေသာတာပန္ပဲ မွတ္စြဲယူေလ
အပါယ္ကင္းလႊတ္ မခၽြတ္မွတ္ေလ
နိဗၺာန္ပဲ ေရာက္ျမဲဧကန္ေပ။

သစၥာဆိုက္ပံု

ရုပ္နာမ္ႏွစ္ခု ျဖစ္ ပ်က္မႈႈ႕ထင္
မွန္စြာဆင္းရဲ အျမဲထင္လွ်င္
ဒုကၡသာပဲ စြဲျမဲတြင္တြင္
ျမင္သိမႈ မွတ္ရႈမဂၢပင္။

ျဖစ္မႈပ်က္ျမင္ ဒုကၡထင္လွ်င္ဒုကၡထင္လွ်င္
ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း ေျဖာင့္ေျဖာင့္ပယ္စင္
သမုဒယ သစၥမထင္
မရွိဟု မွတ္ရႈသိေစခ်င္။

ဒုကၡျမင္မႈ သမုဒယေသလွ်င္
ခႏၶရဖို႔ လမ္းစမထင္
ခႏၶာမရိွ ျငိမ္း၏မွတ္ထင္
နိေရာဓ ဆိုက္ရသစၥျမင္။
မဂၢသစၥာ(မဂၢင္ ရွစ္ပါး)

ေကာင္းေသာအသိ ေကာင္းေသာအၾကံ
ေကာင္းသံဆိုေျပာ ေကာင္းေသာမႈ
ေကာင္းမႈႈ႕သက္ေမြး ေကာင္းေရလံုလ
ေကာင္းဘိသိတိ ေကာင္းဘိတည္ၾကည္
ဤရွစ္မည္ တြင္ညီမဂၢါ ျမတ္သစၥာ

အခံဓါတ္(၆)ပါး 

မ်က္စိႏွင့္နား ႏွာေခါင္းႏွင့္လွ်ာ
ကုိစိတ္မ်ား၌ၾကည္ရုပ္ပသာ
အရႈ႕ခံမ်ား ထင္ရွားရွိတာ
သူတို႔လဲ မျမဲျဖစ္ပ်က္ပါ။

အတိုက္ဓါတ္(၆)ပါး
အဆင္း အသံ အနံ႕ ရသာ
ေတြ႔ထိမႈႏွင့္ ၾကံေတြးစရာ
အတို္က္ဓါတ္ဟု မွတ္ရႈ႔မွန္စြာ
ရႈ႕ခံမ်ား မွတ္သားျဖစ္ပ်က္ပါ။

အပြင့္ဓါတ္(၆)ပါး 

ျမင္စိတ္ၾကားစိတ္ နံစားစိတ္ပါ
ထိသိစိတ္ႏွင့္ ေတြးေတာစိတ္ဟာ
ပြင့္ဓါတ္ေျခာက္ပါး မွတ္သားဘြယ္ရာ
ရႈခံမ်ား မွတ္သားျဖစ္ပ်က္ပါ။

ဓါတ္(၁၈)ပါးအရႈခံ 

ခံဓါတ္ တိုက္ဓါတ္ ပြင့္ဓါတ္သံုးျဖာ
ေျခာက္ပါးေပါင္းစု သံုးခုေျမာက္ပါ
ရလဒ္ဆယ္ရုစ္ ဓါတ္ျဖစ္ေသခ်ာ
ရႈခံမ်ား မွတ္သားျဖစ္ပ်က္ပါ။

စိတၱာႏုပႆနာရႈပြားနည္း
အျပင္ဧည့္သည္စိတ္(၅)

ျမင္စိတ္ ၾကားစိတ္ နံစားစိတ္ပါ
ထိသိစိတ္ဟု ငါးခုမွန္စြာ
အေၾကာင္းတိုက္လို႔ အက်ဳိးေပၚလာ
ဧည္သည္ႏွင့္ တူလင့္စိတ္မ်ားစြာ
အတြင္းဧည့္သည္စိတ္မ်ား
ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟစိတ္ပါ
အေလာ အေဒါ ေတြးေတာစိတ္မွာ
အတြင္းဟဒယ ျဖစ္ၾကေလတာ
အတြင္းဧည့္တူတဲ့ စိတ္ေတြပါ။

အိမ္သည္စိတ္
 
ဧည့္သည္မရွိ အိမ္သည္ရွိေပ
ေလကိုထုတ္သြင္း စိတ္ရင္းႏွစ္ေထြ
ဧည့္သည္မ်ားက မလာလွ်င္ေန
ဤႏွစ္ခု မွတ္ရႈအိမ္သည္ေတြ။

ရႈပြားပံု 

စိတ္ေတြအားလံုး ျခံဳငံုၾကည့္လွ်င္
တစ္ခုျဖစ္လို႔ တစ္ခုသာထင္
ထင္လာေလစိတ္ ရႈ႔စိုက္ေလလွ်င္
ျဖစ္ပ်က္ေတြ မေရြ႔ဒုကၡထင္။
ေဝဒနာႏုပႆနာရႈပြားပံု
အျပင္ဧည့္သည္ ေဝဒနာ
ဥေပကၡာဟု ေခၚျပဳေဝဒနာ
မ်က္စိနားႏွင့္ နာေခါင္းႏွင့္လွ်ာ
ထင္စြာေပၚၾကား မွတ္ၾကေစရာ
ဒုသုခ မွတ္ၾကကိုယ္ေပၚမွာ။

ေဝဒနာေျခာက္ရႈ မွတ္စုေစရာ
အေၾကာင္းတိုက္လို႔ အက်ဳိးေပၚလာ
ေသခ်ာစိုက္ရႈ ေပၚမႈေဝဒနာ
ျဖစ္ပ်က္ေတြ႔ မေရြ႔အနိစၥာ။

အတြင္းေဝဒနာ


၀မ္းသာ၀မ္းနည္း တနဲဥခါ
အေၾကာင္းတုိက္လုိ႔ အက်ိဳးေပၚတာ
ေသခ်ာစုိက္ရႈ ေပၚမႈေ၀ဒနာ
ျဖစ္ပ်က္ေတြ မေရြ႕အနိစၥာ။


အိမ္သည္ေ၀ဒနာ

ေသာ ေဒါ ဥ ႏွင့္ သုံးခု ေ၀ဒနာ
ဆင္ေျပမႈႏွင့္ မေျပမႈသာ
လယ္ လတ္ျဖတ္လွ်က္ ေလထြက္ရႈတာ
အိမ္သည္ဟု သုံးခုေ၀ဒနာ။


ရႈပြားပုံ


ေ၀ဒနာအားလုံး ငုံျခံဳၾကည္လွ်င္
တစ္ခုျဖစ္လုိ႔ တစ္ခုသာထင္
ထင္လာျမင္လာ ေ၀ဒနာကုိပင္
စူးစုိက္ၾကည့္ ေတြ႕၏ျဖစ္ပ်က္ပင္။


အနိစၥဆုံး နိစၥထင္ပုံ

ျဖစ္ပ်က္ျမင္လုိ႔ ျဖစ္ပ်က္မုန္းလွ်င္
ျဖစ္ပ်က္ဆုံးထုိက္ အားစုိက္ေစခ်င္
ျဖစ္ပ်က္အနိစၥျမင္ၾကေလလွ်င္
နိစၥေတြ႕ ခ်မ္းေျမ့နိဗၺာန္၀င္။

ျဖစ္ပ်က္ျမင္လုိ႔ ျဖစ္ပ်က္မုန္းလွ်င္
ျဖစ္ပ်က္ဆုံးထုိက္ အားစုိက္ေစခ်င္
ျဖစ္ပ်က္ ဒုကၡ ဆုံးၾကေလလွ်င္
သုခေတြ႕ ခ်မ္းေျမ့ နိဗၺာန္၀င္။


နိဂုံး

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ပန္းျမတ္အလကၤာ
ေယာဂီမ်ားတြက္ ေရွ႕ထားေစတနာ
ရွာေဖြ ေပါင္းစု ေကာင္းမႈေတြပါ

သိလြယ္မႈအားျပဳေရးသီတာ။

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ပန္းျမတ္လကၤာ
ဆရာဉာဏ္မ်ား အားထားမွီတာ
မိမိဉာဏ္ျဖင့္ ႏႈိင္းယွဥ့္ ေစတနာ
ပုိလုိခ်င့္ ဉာဏ္ျဖင့္ ရႈၾကပါ။

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ပန္းျမတ္လကၤာ
သင္ၾကားနာၾက မ်ားလွသူငါ
ဒိဌိကင္းပ ေလး၀ပါယ္ရြာ
လြတ္ကုန္ၾက ဆုျမတ္ပထၳနာ။

ဆုေတာင္း

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ပန္းျမတ္လကၤာ
ေရးသီပါရ ပုညေစတနာ
ဒုကၡလြတ္ရ မုခ်မွန္မကြာ။

ဤတြင္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ပန္းအလကၤာၿပီး၏